Yeşil Finansman Nedir? ESG Trendleri Neler?

Küresel anlamda yaşanan iklim krizi ve çevresel bozulmaların etkileri, çevresel kaygıların artmasıyla beraber finans dünyasında da dönüşümleri beraberinde getiriyor. Bu bağlamda şirketler ve yatırımcılar, yalnızca finansal getirilere değil aynı zamanda çevresel, sosyal ve yönetişimsel (ESG) kriterlere de odaklanarak dönüşümün temellerini atıyor. Genel olarak tüm bu dönüşüm yeşil finansman olarak biliniyor. Yeşil finansman, yalnızca bir finansal araç değil, aynı zamanda sürdürülebilir bir gelecek için kritik bir strateji olarak öne çıkıyor. Bu yazımızda sizin için günümüzde ön planda yer alan “yeşil finansman nedir?” sorusuna ve ESG trendlerine değiniyoruz.

Yeşil finansman, finans dünyası içerisinde çevre dostu projelerin desteklenmesi ve sürdürülebilir kalkınmanın teşvik edilmesi için geliştirilen finansal yöntemler bütünü olarak tanımlanabilir. Yeşil finans, ekolojik olarak uygun hizmetlerin satın alınması, yeşil altyapının oluşturulmasını ve çevresel duyarlılığı da teşvik eder. Böylece geleneksel ekonominin sürdürülebilir ve çevre dostu yöntemlere dönüşmesini sağlar. Buradaki temel amaç, kredi, tahvil ya da ipotek gibi yeşil finansman ürünlerini kullanarak iklim değişikliğiyle mücadele ederek doğal kaynakların sürdürülebilirliğini desteklemektir. Yeşil finansmana göre sürdürülebilir bir ekonomi için çevreyi, doğal kaynakları korumak ve onları da sürdürülebilir kılmak esas hedeftir. Sürdürülebilir finansman yöntemleriyle karbon emisyonları düşürülerek doğal kaynakların korunması hedeflenir. Yenilenebilir enerji projeleri, elektrikli ulaşım sistemleri, enerji verimliliğini artıran teknolojiler, sürdürülebilir tarım uygulamaları gibi birçok faktör yeşil finansmanın en çok desteklediği projeler arasında yer alır. Yeşil finansman modelleri, geleneksel finansmandan farklı olarak finansal getiriden daha çok çevresel faydayı ölçerek hareket eder. Bu nedenle de finansal fayda sağlayan projelere destek olur.

Yeşil dönüşüme yönelik hedeflere erişimde kullanılabilecek finansman imkanları, projelerin konusuna göre değişiklik gösterebilir. Yeşil finansaman araçları temel olarak dört ana başlıktan oluşur ve her birinin ilgi alanı farklıdır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Yeşil İpotekler: Yeşil ipotekler, çevre dostu konut satın alımında geçerlidir ve enerji verimliliğini arttırmaya yönelik çalışmaları teşvik eder. Bireylerin ve toplum içinde çevresel sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmasında yardımcı olan bir yeniliktir.
• Yeşil Krediler: Elektrikli otomobil, enerji verimliliğine yönelik projeler, ev tipi güneş panelleri, çevresel girişimler gibi projeler ve daha fazlasını desteklemek amacıyla sağlanan finansal destektir.
• Yeşil Tahviller: Çevresel ve sosyal açıdan yürütülen projelere sağlanan finansal destek sağlamak amacıyla, çevresel etki faktörleri göz önünde bulundurularak yatırımcılara sunulan bir araçtır. Bu finansman türüyle elde edilen fonlar: Yenilenebilir enerji, atık yönetimi, temiz su, altyapı ve biyoçeşitliliği korumak için yürütülen projelerde geçerlidir.
• Yeşil Bankalar: Geleneksel bankaların aksine çevresel faydaya yönelik finansal çözümler sunan yeşil finansman yöntemleri arasında yer alır.

Açılımı “Environmental, Social, Governance” kelimelerinden oluşan ESG’nin Türkçe karşılığı ise “Çevresel, sosyal, Yönetişim” olarak bilinir. Şirketlerin sürdürülebilir pusulasını oluşturan ESG, yeşil finansman kavramını da tanımlayan önemli kavramlar arasında yer alır. ESG aslında uygulanması gereken kriterleri ifade eder. Bu kriterler, kısaltmada da belirtildiği gibi şu şekilde açıklanabilir:

• Çevresel (Environmental): Şirketlerin enerji tüketimi, karbon ayak izi, atık yönetimi ve biyolojik çeşitliliğe katkı sağlayan faktörleri kapsar.
• Sosyal (Social): Sosyal ve insani konuların yer aldığı bu kriterde, çalışan hakları, toplumsal eşitlik, insan hakları, iş güvenliği ve müşteri ilişkileri gibi konular ön plana çıkar.
• Yönetişim (Governance): Bu kriter daha çok şirketin yönetimsel yapısını ele alır. Şeffaflık, etik kurallar, paydaş ilişkileri ve karar alma sürecindeki pek çok noktayı ifade eder.

ESG daha çok yatırımcılar nezdinde risk değerlendirme aracı olarak kullanılır. Ayrıca uzun vadeli sürdürülebilirlik performansını da ölçen önemli bir gösterge olarak bilinir.

Finans sektöründeki dönüşümle birlikte artık sadece finansal kazançlara değil, çevresel verimlilik ve sürdürülebilirlik de finans sektörünü etkileyen faktörler haline geldi. Buna göre ESG kriterleri yeşil finansman araçları üzerinde özellikle yönetişim konusunda belirleyici bir etkendir. Özellikle yapılan araştırmalara göre ESG kriterlerini benimseyen şirketlerin uzun vadede daha karlı olduğu ortaya konulmuştur. İklim değişikliğinin getirdiği fiziksel riskler, şirketleri sürdürülebilir iş modellerine yöneltti. Gençlerin çevre dostu markaları tercih etmesi de bu noktada yatırımcıları ESG puanı yüksek şirketlere yönlendirerek bu şirketlere finansman sağlanmaya başlandı. Böylece hızla büyüyen bu trend, ulusal ve uluslararası yeşil finansman araçlarıyla, teşvik ve regülasyon ile dönüşüm desteklenmiştir. Günümüzde oldukça revaçta olan ESG trendleri, şirketlerin gelişmesi konusunda da önemli etkilere sahiptir.

Son zamanların öne çıkan trendlerinden biri olan ESG, şirketlerin büyüyüp gelişebilmesi ve kar marjlarını artırabilmeleri için önemli kriterle arasında yer alır. Yeşil finansmanın temelini oluşturan bu kriterler bu öne çıkan trendlere karşı da dikkatli olunması gereken noktalar arasında yer alır. İşte en güncel ESG trendleri!

Gelecekte gençler daha fazla sürdürülebilir ürünler satın almaya başlayacak. Hızlı moda sektörü gözden düşerken, daha uzun ömürlü ve sürdürülebilir ürünler ön plana çıkıyor. Şirketler de bu minvalde, ESG kriterlerine uyarak ürün ve hizmetlerinin sürdürülebilirlik standartlarına uygun olup olmadığından emin olmaları gerekiyor.

Şirketler sadece finansal açıdan değil, iklim değişikliğine karşı da ne kadar dirençli olduklarını raporlamak zorunda kalıyor. Böylece yatırımcılar daha bilinçli bir şekilde karar verirken, şirket de bu soruna karşı neler ortaya koyduğunu açık bir şekilde gösterebiliyor.

Yeşil finansman araçları arasında yer alan yeşil tahviller, küresel piyasa içerisinde her yıl hacim kazanıyor. Yenilenebilir enerji ve çevresel birçok projede sıklıkla tercih edilen bir finansman türü olan yeşil tahvil, pek çok devlet, banka ve özel şirketler tarafından kullanılan önemli araçlar arasında yer alıyor.

ESG yatırımları pandemi dönemiyle birlikte oldukça popüler hale geldi. Küresel iklim değişikliğine ilişkin gelişmeler, yatırımcıları ve finans kuruluşlarını kar elde etmenin ötesinde, daha insani ve sürdürülebilir bir bakış açısına yöneltti. Bu bağlamda dev küresel yatırım şirketleri de sürdürülebilirliği bir yatırım stratejisi olarak belirlemeye başlayarak ESG yatırımlarının artmasına yardımcı olmuştur. Öyle ki şirketlerin ESG performanslarını ölçen bağımsız kuruluşlar oluşarak kredi derecelendirmesi konusunda yatırımcıların daha sağlıklı yatırımlar yapmasını destekliyor.

Sürdürülebilir yaşam tarzının artmasıyla birlikte yenilenebilir enerji kaynakları daha ulaşılabilir bir hale gelir. Yeşil enerji tedarikleriyle birlikte şirketler, kuruluşlarına uygun olup olmadığına dair düzenlemeleri gözden geçirmektedir.

Dilersen Sürdürülebilir Finans Nedir? yazımıza da göz atabilirsin.