Volatilite Nedir? Nasıl Ölçülür?

Volatilite, kelime anlamı olarak dalgalanma demektir. Borsada volatilite bir finansal aracın ya da piyasanın fiyatındaki zaman içindeki dalgalanmayı ifade eder. Bu değişkenliğin ve oynaklığın seviyesini gösterir. Bu seviye, belirlenen finansal enstrümanın risk oranını belirlemek için önemli bir faktördür. Düşük volatilite, istikrarlı bir yatırım aracıyla karşı karşıya olduğunuzu gösterir. Yani nispeten güvenli bir yatırım ortamı sunar.

Volatilite hesaplamak için çeşitli yöntemler kullanılabilir. Farklı gösterge ve yöntemlerin kullanımı, koşullara göre belirlenebilir. Yaygın kullanılan bazı dalgalanma ölçme yöntemlerini aşağıdaki listede bulabilirsiniz.

• Standart sapma: Fiyatların ortalama etrafında ne kadar dalgalandığını gösterir. Standart sapma yüksekse dalgalanma fazladır.
• ATR: Bir enstrümanın belli bir zaman dilimindeki ortalama fiyat hareketini ölçer. Enstrümanın oynaklığı hakkında fikir verir.
• Bollinger bantları: Bu yöntem de temelde standart sapmayı kullanır. Teknik bir göstergedir. Dalgalanmayı bant genişliğine göre yorumlamanızı sağlar. Bantlar genişledikçe dalgalanma yükselir.
• Volatilite endeksi: Piyasadaki beklenen dalgalanmayı ölçer.
• Hisse senedi opsiyonları: Hisse senedi opsiyonlarının fiyat değişiklikleri de dalgalanma hakkında bilgi verir. Opsiyon fiyatlarındaki yükseliş, piyasadaki belirsizliğin veya artan dalgalanmanın habercisidir.

Bu yöntem ve göstergelerden dilediğinizi piyasa dalgalanmalarını ölçmek için kullanabilirsiniz. Piyasaya ve enstrümana en uygun ölçüm aracını seçebilirsiniz. Birden fazla araç kullanarak ölçümün sağlamasını yapmanız da mümkündür.

Yüksek dalgalanmanın finans alanında çeşitli etkileri olur. Bu etkiler çoğunlukla olumsuzdur. Ancak krizi fırsata çevirme şansı her zaman mevcuttur. Yüksek dalgalanmanın başlıca etkileri şunlardır:

• Piyasalardaki belirsizlik seviyesini artırır.
• Beklenmedik fiyat hareketleri yaratır.
• Yatırımcının risk algısını yükseltir.
• Yatırımcının ani kararlar vermesine yol açar.
• Alım satım hacimlerini değiştirir. Duruma göre artışa veya azalmaya sebep olur.
• Daha büyük fiyat hareketlerine karşı korunma arayışını artırabileceği için opsiyon fiyatlarını yükseltir.

Bazı yatırımcılar için hisse senedi volatilitesi bir fırsattır. Çoğu yatırımcı hisselerini satarken toplayanlar, fiyatlar yeniden yükseldiğinde kâr eder. Uygun stratejiyi kurarsanız yüksek dalgalanma dönemini hızlı kazanç elde etme aracı olarak kullanabilirsiniz.

Dalgalanma, yatırımcılar için en önemli finansal faktörlerden biridir. Çünkü piyasadaki fiyat değişimlerinin ölçümüne ve yorumlanmasına yardımcı olur. Yatırımcılar için dalgalanmanın önemini gözler önüne seren birkaç maddeyi aşağıdaki listede bulabilirsiniz.

• Risk yönetimi: Büyük dalgalanmalar, yüksek risk anlamına gelir. Bu durum yatırımcıların risk yönetim stratejilerini gözden geçirmelerini gerektirir. Yatırımcılar riskleri yöneterek portföylerini dengede tutmaya çalışır.
• Fırsatların belirlenmesi: Risklerden uzak dururken fırsatları da gözden kaçırmamak gerekir. Bazı varlık değerlerinin hızla değişmesi, doğru zamanda akıllıca pozisyon alarak kâr etmenizi sağlar. Bu bağlamda yatırımcıların bu dönemde zarardan kaçınmanın yanı sıra kâr sağlamayı da hedeflemesi tavsiye edilir.
• Portföy çeşitlendirmesi: Dalgalanma, farklı sektör ve araçlara yatırım yapmayı zorunlu kılar. Bu çeşitlilik yatırımcının kendi portföyündeki dalgalanmaları minimize etmesini ve dengeyi korumasını sağlar.
• Strateji geliştirme: Dalgalanmanın zorunlu kıldığı bir diğer unsur, stratejidir. Yatırımcılar piyasadaki dalgalanma seviyelerine göre plan oluştururlar. Yüksek dalgalanma döneminde ise daha farklı taktikler geliştirmek gerekebilir.
• Opsiyon fiyatlaması: Opsiyon fiyatları dalgalanma seviyelerinden etkilenir. Bu nedenle opsiyon alım satımında da dalgalanmaları anlamak gerekir.

* Sadece bilgi amaçlıdır, banka açısından bir bağlayıcılığı yoktur.