Sürdürülebilir Finans Nedir?

Finans sektörü, uzun yıllar boyunca ekonomik büyümeyi ön planda tutmuştur. Fakat günümüzde bu dinamikler değişerek sadece ekonomik büyüme üzerine odaklanmanın yetersiz kalmasına neden olmuştur. Dolayısıyla yatırımcılar, şirketler ve hükümetler finansal faaliyetleri sadece ekonomik bakış açısından çıkararak; çevresel, sosyal ve yönetim üzerindeki etkilerini de gözler önüne sermeyi amaçlamaktadırlar. Bu noktada da devreye sürdürülebilir finans kavramı girmektedir. İklim değişikliği doğal kaynakların tükenmesi, gelir eşitsizliği gibi daha pek çok finansal sorun, finans dünyasının geleneksel yaklaşımlarını gözden geçirmelerine neden olarak, sürdürülebilir finans kavramını ortaya çıkarmıştır. Bu kavram finansal sistemin uzun vadede refahını destekleyerek, gelecek nesillerin yaşam koşullarını ve ihtiyaçlarını gözetmesi anlamına gelir. Bunun yanında sosyal ve çevresel etkilerle de ilgilenen sürdürülebilir finans günümüzde önemli kavramlar arasında yer alır. Bu yazıda sizin için sürdürülebilir finans hakkındaki detaylara değiniyoruz.

Sürdürülebilir finans ya da diğer bir ismiyle sürdürülebilir finansman nedir, sorusuyla konunun detaylarını incelemeye başlayalım. Sürdürülebilir finans, ekonomik sistemlerin uzun vadede refah ve dayanıklılığını desteklemek amacıyla çevresel ve sosyal faktörleri finansal kararlara entegre etme yaklaşımıdır. Sürdürülebilir finans sayesinde finansman kaynaklar sadece ekonomik konular üzerinde kalmayıp çevresel ve sürdürülebilir projeler üzerine de entegre edilebilmektedir. Bankalar bu doğrultuda sadece ekonomik alana yönelik harcama yapmıyor; çevresel sosyal sorumluluk alanlarına yönelik olarak da bütçe ayırmaktadır. Kısacası sürdürülebilir finans, geleneksel finans anlayışından farklı olarak sadece kar elde etme odaklı değil aynı zamanda çevre ve toplum üzerinde etkiye sahip proje ve kaynaklara da yönelik de fayda sağlamayı amaçlamaktadır. Böylece ekonomik kazanç gütmekten ziyade toplumsal fayda sağlamak önemli hale gelmiş oluyor.

Sürdürülebilir finansman olarak da bilinen sürdürülebilir finansın temelleri genellikle üçe ayrılır:

• Sürdürülebilir finansın temel bileşenleri arasında çevresel faktörler yer alır. Bu noktada daha çok iklim değişikliğiyle mücadele, karbon salınımını azaltma, doğal kaynakların sürdürülebilirliği ve yönetişimi gibi faktörler ile ilgilenilmektedir.
• Sosyal kriterler ise bu temelin bir diğer öğesidir. Bu başlıkta insan haklarına saygı, iş sağlığı, güvenliği ve toplumsal katkılar ile ilgilenilmektedir.
• Sürdürülebilir finansın bir diğer unsuru ise yönetişim kriterleridir. Burada şeffaflık, etik yönetim, hissedar haklarının korunması, kurumsal sürdürülebilirlik politikalarının uygulanması gibi hukuk kuralları devreye girer ve sürdürülebilir finansın temellerini oluşturmaktadır.

Tüm bu prensipler çerçevesinde şirketler sürdürülebilirlik stratejilerini belirleyerek finansman seçeneklerini buna uygun şekilde yönetmektedir. Böylece şirketlerinin çevreye olan katkılarını da gözler önüne sermektedir.

Sürdürülebilir finans, bankaların sağladığı finansman türleriyle desteklenir. Sürdürülebilir finans ürünleri ise şu şekilde sıralanabilir.

1. Yeşil Tahviller: Bir yeşil finans türü olan yeşil tahviller, çevresel projelerin finansmanı için kullanılır. Bu tahvillerle çevresel projelere kaynak sağlanarak hayata geçirilmesi hedeflenir. Genellikle borçlanma araçları bu alanda kullanılmaktadır.

2. Sosyal Tahviller: Toplumsal fayda sağlamaya yönelik yapılan yatırım çeşididir. Toplumsal konuları ön planda tutan bu finansman ürünü, önemli yatırım araçları arasında yer alır.

3. Mikrofinans: Sürdürülebilir finans araçları içinde finansal hizmetlere erişimde zorluk yaşayan küçük girişimleri hedeflemektedir. Küçük girişimler mikrofinans ürünleriyle projelerini kolaylıkla gerçekleştirilebilmektedir.

4. Yeşil Finans: Yeşil finans ürünleri daha çok çevresel projelerle ilgilenen finansal üründür. Sürdürülebilirlik yanında daha dar bir kapsama sahip olan biyolojik çeşitlilik, karbondan arınma gibi konulara odaklanarak yatırımları bu alanlara odaklanmaktadır. Yeşil finans sisteminin içinde yeşil yatırım fonları, yeşil bankalar, yeşil krediler gibi farklı yatırım araçları da bulunmaktadır.

5. Sürdürülebilir Yatırım Fonları: Sürdürülebilirlik, doğa veya çevre gibi projelerle ilgilenen yatırımcılar ESG kriterlerini karşıladığı takdirde bu fondan yararlanabilirler. Aynı zamanda çevre ve sosyal sorumluluğu ön planda tutan şirketlere yatırım yapmayı hedefleyen bu fon sistemi çok yönlü bir yatırım seçeneği sunmaktadır.

Günümüzde ön plana çıkan yatırım araçlarından olan sürdürülebilir finans çevresel, sosyal ve toplumsal olmak üzere birçok projeye destek sağlamaktadır. Peki Türkiye’de sürdürülebilir finans uygulamaları nelerdir? İşte finansal kuruluşlar tarafından desteklenen bazı proje konuları:

• Ekonomik ürünlerin verimli olacak şekilde tasarlanması ve geliştirilmesi
• Temiz ve karbonsuz ulaşım projeleri
• Enerji verimliliğinin sağlanmasına yönelik projeler
• Biyoçeşitlilik projeleri
• Yenilenebilir enerji çalışmaları
• İklim değişimi ve adaptasyonu alanına yönelik projeler
• Su kaynaklarının yönetimine dair projeler
• Hava, su ve toprak kirliliğine dair oluşturulan projeler

Sürdürülebilir finans sadece yatırımcılar için değil şirketler için de birçok avantaj sunmaktadır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Sürdürülebilir finans kaynakları ESG faktörleri dikkate alındığında uzun vadeli getiri sunmaktadır. Böylece istikrarlı ve sürdürülebilir bir getiri de sağlayabilmektedir.
• Sürdürülebilir finans kaynakları sektör içinde rekabet avantajı da sağlar. Şirketler, tüketici ve yatırımcılara tarafından sıkça tercih edilir.
• Sürdürülebilir finans çevresel ve sosyal riskleri azaltmayı hedeflediği için risk yönetimi yaparak finansal krizlere karşı dayanıklılık sağlar.
• Yasal düzenlemelere kolay uyum sağlayabildiği için de sıklıkla tercih edilir.

Sürdürülebilir finansın yanında geleneksel finans hakkında da bilgi sahibi olmak ve yorumlayabilmek istiyorsan Finansal Okuryazarlık Nedir? yazımıza da göz atabilirsin.