KOBİ Nedir? KOBİ’lerin Avantajları ve Dezavantajları

Türkiye ekonomisinin önemli bir yerinde bulunan KOBİ’ler, küçük ve orta ölçekli işletmelerden oluşur. Ekonominin en dinamik yapı taşları arasında yer alan bu işletmeler, istihdam ve üretim açısından ülke ekonomisine ciddi katkı sunar. Peki KOBİ nedir? KOBİ’ler hangi ölçütlere göre sınıflandırılır, avantaj ve dezavantajları nelerdir? Bu yazımızda senin için KOBİ’ler hakkında merak ettiğin tüm detaylara değindik.

İlk olarak KOBİ ne demek, sorusunu yanıtlayarak başlayalım. KOBİ kavramı, küçük ve orta ölçekli işletmeler için kullanılan bir kavram olarak bilinir ve açılımı “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler” anlamına gelir. Avrupa Birliği ve Türkiye’de belirli kriterlere sınıflandırılan, ekonomik faaliyetlerini küçük veya orta ölçekte yürüten tüm işletmelere KOBİ denmektedir. KOBİ tanımı en genel ifadeyle, çalışan sayısı ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilanço büyüklüğüne göre yapılır ve buna göre işletmeler ayrılır. KOBİ sınıflandırması genel olarak işletmelerin büyüklüğüne göre yapılır. Buna göre KOBİ olarak bilinen işletmeleri şu şekilde sınıflandırabiliriz.

• Mikro İşletmeler: 10’dan az çalışanı olan ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosu 10 milyon TL’yi aşmayan işletmeler olarak bilinir.
• Küçük İşletmeler: 50’den az çalışana sahip olan ve mali bilançosu 100 milyon TL’yi aşmayan işletmelerdir.
• Orta Ölçekli İşletmeler: 250’den az çalışana sahip olan ve mali bilançosu 500 milyon TL’yi aşmayan KOBİ işletmeleri olarak bilinir.

Bu ölçütler, işletmelerin büyüklüğünü belirleyerek hangi teşvik ve desteklerden yararlanabileceğini netleştirmektedir. KOBİ’ler genel olarak esnek yapıları ve hızlı karar alma yetenekleri ile öne çıkan işletmeler olarak bilinmektedir.

KOBİ’ler esnek yapıya sahip ve piyasa koşullarına hızlı bir şekilde uyum sağlayabilen işletmeler olarak yer alır. KOBİ’lerin temel özellikleri arasında öne çıkanı karar alma süreçlerindeki hızıdır. Ayrıca müşteriyle olan yakın çalışma kültürü, yeniliğe açık organizasyonlar olmaları da KOBİ’lerin özellikleri arasında değerlendirebileceğimiz faktörlerdir. KOBİ’ler çoğunlukla bir aile işletmesi ya da yerel bir girişim olarak kurulurlar. Böylece iş süreçlerinde hem üretimde hem de hizmet alanında hızlı aksiyon alırlar. Yenilikçi fikirlere açık olan KOBİ’ler, dijital dönüşüm, e-ticaret ve mobil çözümler gibi alanlarda hızlı bir şekilde adapte olabilir. Böylece büyük işletmelere göre pazardaki değişimlere daha kolay uyum sağlayabilir ve öne çıkma ihtimalleri de artmaktadır.

KOBİ’ler, büyüklüklerine rağmen birçok noktada büyük ölçekli işletmelere göre önemli avantajlara sahiptir. Bu avantajlar rekabet gücünü artırarak müşterilere daha kişisel ve hızlı hizmet sunarlar. Buna göre KOBİ avantajları şu şekilde sıralanabilir:

• Esneklik ve Hızlı Karar Alabilme: KOBİ’lerin en belirgin özelliklerinden biri esnek yapıları ve hızlı karar alabilen ortamlarıdır. Bu işletmelerde kararlar doğrudan yöneticiler tarafından alındığı için süreçler daha hızlı bir şekilde ilerlemektedir. Böylece piyasa değişikliklerine hızlı bir şekilde uyum sağlayarak hizmet sunumlarını kısa sürede değiştirebilirler.
• Kendi Öz Sermayelerine Yönelme: KOBİ’ler, yatırımlarında kendi öz sermayelerini önceliklendirerek buna ağırlık verebilirler.
• Müşteriye Kişiselleştirilmiş Hizmet ve Yakınlık: KOBİ’ler küçük ekiplerle çalıştığı için müşteriler ile doğrudan iletişim kurma imkanına sahiptir. Böylece hem müşteri hem de müşteri kitlesi oluşturulması kolaylaşmaktadır. Ayrıca müşteri geri bildirimlerine hızlı dönüş yapılması da markaya olan güveni artırır.
• Yeniliklere Açık Bakış Açısı: Küçük ve orta ölçekli işletmeler, yenilikçi fikirleri daha kolay hayata geçirebilmektedir. Sektörde ortaya çıkan trendlere daha çabuk adapte olan KOBİ’ler, rekabet ortamında da avantaj sağlar.
• Dijital Dönüşüme Kolay Uyum Sağlama: Küçük ve orta ölçekli olmaları nedeniyle teknolojik dönüşümlere kolaylıkla adapte olabilirler. Dijital ödeme sistemleri, e-ticaret ve çevrim içi pazarlardaki yenilikler bu işletmeler için kolaylıkla hayata geçirilebilir.
• Yerel Ekonomiye Katkı: KOBİ’ler bulunduğu bölgede üretim ve istihdamı hareketlendirdikleri için yerel ekonomiyi güçlendirir. Böylece bölgesel kalkınmanın temel unsurlarını oluşturmaktadır.

KOBİ’lerin her ne kadar pek çok avantaja sahip olsa da, küçük ölçekli bir yapıya sahip olmalarından dolayı dezavantajları da bulunur. KOBİ dezavantajları ise şu şekilde sıralanabilir:

• Finansman Yetersizlikleri: KOBİ’lerin en büyük sorunlarından biri, finansmana erişmede yaşanan güçlüklerdir. Büyük işletmelere göre kredi teminatı sağlamakta zorlanan KOBİ’lerin büyüme süreçlerini yavaşlatabilmektedir.
• Personel Eksikliği: KOBİ’lerde genellikle insan kaynakları sınırlıdır. Bu yüzden uzmanlaşmış personel bulmak ya da istihdam ettirilmesinde zorluk yaşanabilir. Çalışanlar fazla sorumluluk üstlenmek zorunda kalabilir.
• Teknolojiye Erişimde Zorluk: Maliyet kaygılarından dolayı KOBİ’ler dijital dönüşüm süreçlerinde zamanla aksamalar yaşanabilir. Bu işletmeler için bütçe ayırmak zor olacağından yeni teknolojilere yatırımlar yapılamayabilir. Bu da rekabet gücünün olumsuz etkilenmesine neden olabilir.
• Markalaşma Sorunu: KOBİ’ler daha çok üretim ve hizmetle ilgilendiği için pazarlama faaliyetlerine yeterli bütçe ayırmayabilir. Bu da markalarını geniş kitlelere duyuramamalarına neden olabilir. Dijital pazarlama stratejilerinin eksikliği marka bilinirliğini sınırlayabilir.

KOBİ kredisi, küçük ve orta ölçekli işletmelerin finansal ihtiyaçlarını karşılamak için sunulan bir kredi türüdür. Bu kredi sayesinde işletmelerin hedeflerine ulaşması hem de yeni yatırımlar yapabilmesi için nakit akışını düzenlemelerine yardımcı olur. KOBİ kredileri, KOBİ’lerin işletme faaliyetlerini sürdürebilmesi için önemli finansman kaynakları arasında yer alır. Böylece işletmelerin büyümesine yönelik finansman sağlayabilir. Farklı alanlarda kullanılbilen bu krediler kendi içinde farklılaşabilir. Yatırım kredileri, ticari taşıt kredileri, ihracat -ithalat kredileri, KOSGEB destekli krediler ve işletme kredileri gibi çeşitli amaçlar için uygun kredi alternatifleri bulunmaktadır.