İnternet Dolandırıcılığı Nasıl Önlenebilir?

İçinde bulunduğumuz bu dijital çağda market alışverişinden kıyafet alışverişine hemen hemen her türlü ihtiyacımızı sanal dünyadan karşılıyoruz. Evde süt bittiğinde akıllı telefonlarımızdaki market uygulamaları imdadımıza koşarken ödemeyi unuttuğumuz elektrik faturamızı mobil olarak ödeyebiliyoruz. Hal böyle olunca birtakım sanal risklerle karşılaşma olasılığımız da artıyor. Biz de bu yazıda internet dolandırıcılığı nasıl önlenebilir, konusunu ele alıyoruz. Okumaya devam ederek internet dolandırıcılığı nereye şikayet edilir, bu durumda alınacak önlemler ve bankaların sorumlulukları nelerdir gibi soruların yanıtlarını bulabilirsin.

İnternet dolandırıcılığı, internet üzerinden yapılan ve genellikle kişisel bilgileri, finansal bilgileri veya diğer değerli verileri çalmayı amaçlayan dolandırıcılık türü olarak özetlenebilir. Bu tür dolandırıcılık genellikle sahte web siteleri, e-posta dolandırıcılığı, sosyal mühendislik ve diğer teknikler kullanılarak gerçekleştirilir. İnternet dolandırıcılığının bazı yaygın türlerini aşağıda senin için sıraladık. Şöyle ki:

1. “Phishing” olarak yaygınca kullanılan bir tabir var; duymuşsundur. Dolandırıcılar, kullanıcıları, sahte e-posta veya web siteleri aracılığıyla kişisel bilgilerini, şifrelerini veya finansal bilgilerini vermeye ikna eder. Bu tür phishing saldırıları genellikle bankalar, sosyal medya siteleri veya diğer güvenilir kurumlar gibi görünür. Bu sebeple sen sen ol, sadece bildiğin ve güvendiğin web sitelerinden alışveriş yapmaya ve e-postaları okurken adresi kontrol etmeye özen göster.
2. Bazı dolandırıcılık türlerinde de bilgisayarına zararlı yazılım yüklenir ve dosyaların şifrelenir. Dosyalarına erişimini geri kazanmak için dolandırıcılar senden fidye talep eder. Bu aşamaya geldiysen ağlarına düşmüşsün demektir. Dolayısıyla bilgisayarının antivirüs programlarının süresinin geçmediğinden emin ol. Geçtiyse de hemen yenilemeyi unutma.
3. İnternet üzerinden yapılan alışverişlerde, dolandırıcılar sahte ürünler veya hizmetler sunarak ödeme alır ve sonra ürün veya hizmeti sağlamazlar. Bu da maalesef en yaygın görülen internet dolandırıcılığı çeşitleri arasında yer alır.
4. Bazen yatırım yaptığını zannederken dolandırılıyor olabilirsin. Dolandırıcılar, yüksek getiri vaatleriyle yatırım fırsatları sunarak kişilerin paralarını toplar ve genellikle bu parayı kaybeder. Özellikle çağımızın favorisi kripto paralar, hızlı kazanç vaatleriyle sıkça karşılaşılan dolandırıcılık türlerindendir.
5. Dolandırıcılar, kişisel bilgilerini veya şifrelerini öğrenmek için sosyal mühendislik tekniklerini kullanarak seni kandırmaya çalışır. Bunu ise telefon aramaları, mesajlar veya sosyal medya aracılığıyla yapabilirler.
6. Kullanıcılara, bilgisayarlarında bir sorun olduğunu söyleyen ve bu sorunları çözmek için uzaktan erişim sağlayan sahte teknik destek ekipleri tarafından arandığında, bunu gerçeğinden ayırman zaman alabilir. İşin uzmanı olmuş bu kişilerle konuşmaya başladığında senin ısrarlı soruların karşısında çabuk sinirlendiklerini görebilirsin. İş bu raddeye gelirse dolandırılıyor olabileceğini bilmelisin.

Eğer sen de internet dolandırıcılığı mağduruysan durumu çeşitli yerlerde şikayet edebilir ve yardım alabilirsiniz. İşte, şikayet edebileceğiniz bazı yerler:

• İnternet dolandırıcılığıyla ilgili bir suç raporu oluşturmak için sana en yakın emniyet birimine başvurabilirsin. Özellikle kişisel bilgilerin veya finansal bilgilerin çalındıysa atacağın ilk adım, polise başvurmak olmalıdır.
• Birçok ülkede, siber suçlarla ilgilenen özel polis birimleri veya şubeleri bulunmakta ve bu birimler, internet dolandırıcılığı vakalarını araştırmakla görevli. Dolayısıyla internet dolandırıcılığı şüphesi yaşıyorsan emniyet birimlerinin siber suçlarla ilgilenen bölümüne başvurabilirsin.
• Bankalar veya kredi kartı şirketiyle iletişime geçerek dolandırıcılığın finansal yönünü rapor edebilirsin. Bankalar genellikle bu tür durumlarda yardımcı olabilir ve işlemleri izleyebilir.
• Şikayetin, dolandırıcılığın bir web sitesi veya e-posta yoluyla yapıldığını içeriyorsa durumu, internet servis sağlayıcına veya e-posta hizmeti sağlayıcına bildirebilirsin. Bu sağlayıcılar, senin için dolandırıcıların hesaplarını kapatabilir veya gerekli önlemleri alabilir.
• Son olarak ulusal siber güvenlik merkezlerinin veya benzer kurumların, siber suçları bildirmek ve izlemek için hizmet verdiğini belirtelim. Türkiye'de, Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi (USOM) bu konuda sana yardımcı olabilir.

Ayrıca internet dolandırıcılığı hangi mahkemeye başvurulması gerektiği konusu ise iki şekilde aydınlatılabilir. Nitelikli dolandırıcılık durumlarıyla ağır ceza mahkemeleri, basit dolandırıcılık suçlarıyla ise asliye ceza mahkemeleri ilgilenmektedir.

Eğer internet üzerinden dolandırıldıysan, özellikle banka dolandırıcılıklarında Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, mevduat sahibinin suçluluğu kanıtlanmadıkça hesaptan çekilen paradan, bankanın sorumlu olduğunu belirtiyor. Ayrıca bu kararda, bankaların, kişilerin hesaplarında bulunan paraların güvenliğini tam anlamıyla sağlamakla yükümlü olduğu da belirtilmiş. Kısacası internet dolandırıcılığında bankanın sorumluluğu oldukça büyük.

Tüm bu olumsuzluklara rağmen, internet dolandırıcılığına karşı korunmak için çeşitli önlemler almak mümkün. İnternet dolandırıcılığına karşı alınacak önlemler arasından bazıları şöyle sıralanabilir:

• Her çevrim içi hesap için güçlü, karmaşık şifreler oluşturmalısın. Bu karmaşık şifreler büyük harf, küçük harf, sayı ve semboller içermeli. Aynı şifreyi birden fazla hesapta kullanmamaya çalış.
• Hesaplarında iki faktörlü kimlik doğrulama kullanmak da bir seçenek. Bu, şifrenle birlikte bir ek doğrulama adımı ekler ve böylece hesabına yetkisiz erişimi zorlaştırır.
• Gelen e-postalarda ve web sitelerinde, göndericinin kimliğini ve bağlantıların güvenilirliğini doğrulamayı unutma. Şüpheli e-postalardaki bağlantılara tıklamaktan ve ek dosyaları açmaktan da kaçın.
• İşletim sistemini, yazılımlarını ve uygulamalarını düzenli olarak güncel tutun. Yazılım güncellemeleri güvenlik açıklarını kapatır ve seni yeni tehditlere karşı korur.
• Güvenilir bir antivirüs ve güvenlik yazılımı kullanarak bilgisayarını, akıllı telefonunu ve diğer cihazlarını koru. Bu yazılımlar, zararlı yazılımları ve potansiyel tehditleri tespit edebileceği için internet dolandırıcılığına karşı iyi bir önlem olacaktır.
• Son olarak banka hesaplarını ve kredi kartı işlemlerini düzenli olarak kontrol et. Şüpheli bir işlem fark ettiğinde ise bankanla hemen iletişime geç.

Ayrıca IBAN Nedir, Kaç Haneli Olur? Konusu hakkındaki tüm detaylar için yazımızı okuyabilirsin.