CDS, bir kredinin geri ödenmeme riskini tespit eden ve onu sigortalayan değerdir. Çoğu zaman iki ülke arasındaki borçlanma durumunu ifade eder. Yatırımcılar ve finansal kurumlar, bu değerleri yakından takip ederler. Kurumsal işletmeler ve risk yönetimi şirketleri de söz konusu değer ile yakından ilgilidir. CDS Türkiye değeri hem yerli hem de yabancı yatırımcılar adına büyük önem taşır. Türkiye CDS puanı ve kredi risk primi hakkında daha fazla bilgi için içeriğin devamını okuyabilirsin.
CDS Nedir?
Ticaret veya finans sektörleriyle ilgiliyseniz CDS terimini mutlaka duymuşsunuzdur. Bu noktada “CDS nedir?, CDS primi nedir?” sorularının cevabını arıyor olabilirsiniz. CDS, İngilizce “Credit Default Swap” yani “Kredi Temerrüt Takası” ifadesinin kısaltmasıdır. Finansal bir araçtır. Genellikle kredi riskini yönetmek için kullanılır. Ancak spekülatif amaçlarla kullanıldığı da görülür.
Kredi temerrüt takası, iki taraf arasında yapılan bir anlaşmadır. Anlaşmadaki koruyucu taraf, borçlanma araçlarının olası bir temerrüde uğraması durumunda alıcıya bir miktar ödeme yapmayı taahhüt eder. Ancak belirli bir süre boyunca alıcı taraf da koruyucunun temerrüt riskini üstlenmesi için prim öder. Buna CDS primi denir. Böylece alıcı zararınını en aza indirirken koruyucu da prim geliri elde eder.
Türkiye CDS Primi Geçmişi
Türkiye Kredi Temerrüt Takası piyasasına 2002 yılında girmiştir. Bu dönemde ülkedeki mâli ve ekonomik istikrarsızlık, yatırımcıları Kredi Temerrüt Takası kullanmaya yönlendirmiştir. Türkiye CDS priminin 2000’li yılların başında yüksek olduğunu söylemek mümkündür. O dönemde yatırımcılar, yüksek risk algısı nedeniyle Türkiye’ye yatırım yapmak konusunda temkinli davranmıştır. Ancak sonraki yıllarda gerçekleşen yapısal reformlar, ülkenin kredi notunu yükseltmiş ve CDS primlerini düşürmüştür.
2008 yılında yaşanan küresel finansal kriz döneminde Türkiye'nin risk algısı yeniden artmış ve Kredi Temerrüt Takası primleri yükselmiştir. 2020’lere doğru ülkenin risk primi düşük seviyelerde seyrederken son yıllarda yeniden yükselmiştir. 2023 yılı itibariyla ise Kredi Temerrüt Takası primlerinde dalgalanma söz konsudur. Kararsız seyreden prim değerinin yalnızca birkaç hafta içinde 500’ün altına indiği de 700’ün üstüne çıktığı da görülmüştür. Zira ekonomik, siyasi, jeopolitik faktörler ve para politikaları gibi birçok değişken, prim değerini etkiler. En doğru sonuçlara ulaşmak için Türkiye CDS günlük prim değerlerini takip edebilirsin.
Risk Primi Nedir?
“Risk primi nedir?” yatırımcıların aklını kurcalayan sorulardan bir diğeridir. Risk primi, bir varlığın getiri potansiyelini belirleyen faktördür. Her yatırım aracında belirli bir getiri ve risk beklentisi bulunur. Ancak getiri ve risk, çoğunlukla doğru orantılıdır. Dolayısıyla risksiz bir varlığın getiri beklentisi düşüktür. Hâliyle risk primi de azdır.
Söz konusu prim, yatırımın risk düzeyini belirleyen faktörlerin bir kombinasyonunu yansıtır. Varlığın malî durumu, sektör şartları, likidite, politik riskler, piyasa koşulları, enflasyon ve faiz oranları gibi etkenler bu faktörler arasında sayılabilir. Risk primi, aynı zamanda varlığa yönelik talebi de gösterir. Ancak yüksek risk primi, her zaman beklenenin üzerinde getiri sağlayacağın anlamına gelmez. Dolayısıyla yatırım yaparken risk ve getiri arasındaki dengeyi sağlaman önemlidir.
5 Yıllık CDS Nedir?
5 yıllık Kredi Temerrüt Takası, bir anlaşma türüdür. Bu anlaşma, alıcı ile satıcı arasında yapılır. Alıcıyı 5 yıl boyunca temerrüt riskine karşı korur. Bu süreçte üçüncü taraf olarak koruyucu da devreye girer. Alıcı, kendisini koruyacak olan tarafa 5 yıllık prim değerini öder. Bu primler, belirli bir varlık veya şirketin temerrüt riskinin piyasa tarafından algılanan maliyetini yansıtır. Ödenen primin yüksek olması, çoğunlukla yatırımın yüksek olduğu anlamına gelir. Nispeten risksiz temerrütlerin primi de düşük olur.
Türkiye 5 yıllık CDS primlerini değerlendirmek için 2018 yılına gitmek gerekir. Türkiye, 2008 yılındaki mali krizden sonra kredi temerrüt takası primlerini düşürmüştür. Ancak bir önceki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapıldığı 2018 yılından itibaren ülkenin makro ekonomik dengeleri bozulmaya başlamıştır. Türkiye CDS, 5 yıllık süreçte inişler ve çıkışlar yaşasa da yükseliş trendini sürdürmüştür.
10 Yıllık CDS Nedir?
10 yıllık CDS, kredi temerrüt takası anlaşmasının 10 seneyi kapsayan versiyonudur. 10 yıllık kredi temerrüt takası anlaşmaları, uzun vadeli bir bakış açısıyla değerlendirilir. Türkiye 10 yıllık CDS primleri, oldukça değişkendir. Türkiye, 2013 yılının Nisan ayında 119 puan ile tarihindeki en düşük kredi temerrüt takası değerine ulaşmıştır. İlerleyen yıllarda söz konusu prim, çoğunlukla dengeli ve düşük seviyede seyretmeye devam etmiştir.
2018 yılında bozulmaya başlayan ekonomik dengeler, söz konusu seyri yavaş yavaş yükseltmiştir. 2022 yılının Temmuz ayında ise Türkiye CDS puanı en düşük olduğu seviyenin 7 katına kadar çıkmış ve 900’ü geçmiştir. Sonraki dönemde bu puan düşse de geçerli bir azalma sağlanamamıştır.
CDS Risk Priminin Önemi
Kredi temerrüt takası risk priminin birincil önemi, yatırımcıların karar verme sürecine katkı sağlamasıdır. Aynı zamanda bu prim, yatırımcıları temerrüt riskine karşı korur. Kredi temerrüt risk priminin bir diğer önemi, piyasa istikrarını yansıtmasıdır. Risk primi; bir varlığın, şirketin veya ülkenin ekonomik refah düzeyi hakkında da bilgi verir.
Yükselen enflasyon, Covid-19 pandemisi, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı ve doğal afetler, Türkiye risk primini yükseltmiştir. Yüksek primler yatırımcı güvenini sarstığı için sermaye akışını etkilemiştir. Bu etki sonucunda yükselen primlerin düşme şansı azalmıştır. Dolayısıyla risk primi, gelecekteki CDS puanını etkilemesi bakımından da önemlidir.
CDS Risk Primi Nasıl Hesaplanır?
Kredi temerrüt takası risk primi hesaplanırken kullanılan dört faktör vardır. Bu faktörlerden ilki, temerrüt ihtimalidir. Temerrüt ihtimali yüksek olan bir varlığın risk primi de fazladır. İkinci faktör, temerrüt kaybıdır. Temerrüt kaybının büyüklüğü, risk primini etkiler. Vadeli koruma süresi de prim hesabında kullanılır. Uzun vadeli koruma talebi, yüksek primle sonuçlanır. Son olarak piyasa koşulları da kredi temerrüt takası risk priminin hesaplanmasında etkilidir.
Risk primi hesaplaması, çoğunlukla istatistiksel analiz ve modelleme tekniklerini içerir. Sen de yatırım geçmişine göre düşük ya da yüksek riskli varlıkları tercih ederek ekonomik durumunu Burgan Bank’ta değerlendirebilirsin. Böylece finansal varlıklarını koruman ve daha da geliştirmen mümkün olur.
* Sadece bilgi amaçlıdır, banka açısından bir bağlayıcılığı yoktur.
ON’u indirerek, şubeye gitmeden kazanmaya başlayın!
Hesap AçBenzer İçerikler
Kredi Notu Nedir?
Bankalar için önemli bir veri olan kredi notu nedir? ve Kredi notunu etkileyen faktörler nelerdir? Sorularının cevabını öğrenmek için hemen ON Sözlüğe gelin!
Dijital Banka Hesabı Açarken Bilmeniz Gerekenler
Dijital Banka Hesabı Nedir, Ne İşe Yarar?
Yatırım Fonu Türleri Nelerdir?
Borçlanma araçları fonları ve hisse senedi fonları gibi farklı yatırım fonlarını incelemek ve nasıl yatırım yapılacağı hakkında bilgi almak için ON Sözlüğe gelin!
Geleceğin Ödeme Yönetimi: Sanal POS Nedir?
Sanal POS nedir? Sanal POS Nasıl Çalışır? Sorularının cevabını öğrenmek için hemen ON Sözlüğe gelin!
Provizyon Nedir?
Provizyon hakkında aradıklarınız ON Sözlük'te. Bekleyen provizyon, açık provizyon ve prozviyondaki işlemler hakkında ayrıntılı bilgi için hemen tıklayın!