Borsa Nedir, Borsa Çeşitleri Nelerdir?

Kendin ya da sevdiklerin adına yatırım yapmak için detaylara daha fazla hakim olmak istiyorsan doğru yerdesin. Bu yazının devamını okumaya hemen başlayarak borsa nedir ve türleri nelerdir, sorularının yanıtlarını detaylarıyla alabilirsin. Borsa İstanbul, NASDAQ, OTC ve kripto borsası terimlerinin tanımları hemen aşağıda. İşte, karşında borsa nedir nasıl para kazanılır, konusu ve ayrıntıları!

Borsa İstanbul (BIST) Nedir?

Piyasaları ve piyasa türlerini anlattığımız bu yazıya, Borsa İstanbul nedir, sorusunun cevabı ile başlıyoruz.

Kısaca BIST olarak anılan Borsa İstanbul, 1986 yılında kurulan İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nın şimdiki adıdır. Hisse senetleri, tahviller, vadeli işlem sözleşmeleri ve diğer finansal enstrümanların ticaretinin yapıldığı Borsa İstanbul, Türkiye'nin ekonomik ve finansal merkezi olan İstanbul'da bulunmaktadır. Bu borsada şirketlerin hisse senetleri, devlet tahvilleri, hazine bonoları ve şirket tahvilleri gibi borçlanma araçlarının ticareti yapılır. Ayrıca bu borsada şirketlerin performanslarını ölçen farklı endeksler de mevcut. BIST 30, BIST 50 ve BIST 100 endeksleri olarak bilinen bu endeksler Borsa İstanbul'da işlem gören en likit ve büyük 100 şirketin performansını, belli kriterlere göre değerlendirmektedir.

Hisse senedi demişken bu konuda daha fazla detaya sahip olmak isteyenler için Hisse Senedi Nedir? başlıklı yazımızın bağlantısını da buraya bırakalım!

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından düzenlenen ve denetlenen Borsa İstanbul; SPK’nın adil ve düzenli bir şekilde işlemesini sağlamak için çeşitli kurallar ve düzenlemelere tabidir. Modern teknoloji altyapısı ile yüksek hızlı ve güvenilir işlem yapma imkanı sunan bu borsa, aynı zamanda elektronik ticaret platformları, yatırımcıların ve aracı kurumların hızlı ve etkin biçimde işlem yapmasına da olanak tanır. Özetle Borsa İstanbul, Türkiye ekonomisi için son derece kıymetli ve önemli bir finansal kurumdur. Şirketlerin sermaye artırımı yapabilmeleri, yeni yatırımcılar çekebilmeleri ve likidite sağlayabilmeleri için bir platform sağlayan Borsa İstanbul, ayrıca yatırımcılar için çeşitli yatırım fırsatları sunarak tasarrufların değerlendirilmesine de imkan verir. Borsa İstanbul'un performansı, genel olarak ülke ekonomisinin sağlık durumu hakkında da bilgi verirken ve ekonomik göstergeler arasında önemli bir yer tutmaktadır.

NASDAQ Nedir?

Peki, NASDAQ nedir? Amerikan borsası olarak açıklanabilen NASDAQ borsası, National Association of Securities Dealers Automated Quotations, ifadesinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. Dünyanın en büyük elektronik borsalarından biri olan ve Amerika Birleşik Devletleri'nde faaliyet gösteren NASDAQ, 1971 yılında kurulmuştur ve tamamen bilgisayar ağı üzerinden işleyen ilk borsa olmasıyla bilinir. Bu özellik, NASDAQ'ı diğer borsalardan ayıran önemli bir yenilik olarak da öne çıkmakta. Teknoloji ve internet sektörlerinde faaliyet gösteren birçok büyük ve tanınmış şirkete ev sahipliği yapan bu borsada işlem gören önemli şirketlere; Apple, Microsoft, Amazon, Google (Alphabet) ve Facebook (Meta) örnek olarak gösterilebilir. NASDAQ borsasındaki endeksler ise NASDAQ Composite, NASDAQ-100 ve NASDAQ Biotechnology Index’tir. Hafta içi her gün New York saatiyle 09.30'dan 16.00'ya kadar açık olan bu piyasada ayrıca, pre-market ve after-hours olarak tanımlanan mesai saatleri öncesi ve sonrası işlemleri de mümkündür. Normalde bu saatler işlem hacmi daha düşük olan saatler olarak bilinir. Borsa İstanbul’un SPK tarafından denetlendiği gibi NASDAQ da ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından düzenlenir ve denetlenir. SEC, piyasanın adil ve düzenli bir şekilde işlemesini sağlamak için çeşitli kurallar ve düzenlemeler uygular.

NASDAQ borsası, teknoloji ve inovasyon odaklı şirketlerin sermaye artırımı yapabilmeleri, yeni yatırımcılar çekebilmeleri ve likidite sağlayabilmeleri için bir platform sunar. Ayrıca bu piyasada yatırımcılar için çeşitli yatırım fırsatları sağlanarak tasarruflarının değerlendirilmesine de imkan tanınır. NASDAQ'ın performansı, genel olarak teknoloji sektörünün sağlık durumu hakkında bilgi verir ve ekonomik göstergeler arasında da önemli bir yer tutar.

NASDAQ Hisseleri

Aşağıdaki tabloda NASDAQ 100 hisseleri arasından en önemli birkaçını görmek mümkün.

Teknoloji Şirketleri

• Apple Inc. (AAPL)

• Microsoft Corporation (MSFT)

• Amazon.com, Inc. (AMZN)

• Alphabet Inc. (GOOGL ve GOOG)

• Meta Platforms, Inc. (META)

• NVIDIA Corporation (NVDA)

• Intel Corporation (INTC)

• Adobe Inc. (ADBE)

• Cisco Systems, Inc. (CSCO)

• Netflix, Inc. (NFLX)

Sağlık ve Biyoteknoloji Şirketleri

• Amgen Inc. (AMGN)

• Gilead Sciences, Inc. (GILD)

• Biogen Inc. (BIIB)

• Moderna, Inc. (MRNA)

• Illumina, Inc. (ILMN)

Tüketici Hizmetleri ve Perakende

• Tesla, Inc. (TSLA)

• Costco Wholesale Corporation (COST)

• PepsiCo, Inc. (PEP)

• Starbucks Corporation (SBUX)

• Dollar Tree, Inc. (DLTR)

Endüstriyel ve Enerji

• Exelon Corporation (EXC)

• American Electric Power Company, Inc. (AEP)

• Xcel Energy Inc. (XEL)

• CSX Corporation (CSX)

Finans ve Diğer Sektörler

• PayPal Holdings, Inc. (PYPL)

• Intuit Inc. (INTU)

• Booking Holdings Inc. (BKNG)

• Marriott International, Inc. (MAR)

OTC Borsası Nedir?

Ado, “over-the-counter” İngilizce ifadesinin baş harflerinden oluşan OTC Borsası, organize bir borsa yerine doğrudan iki taraf arasında gerçekleştirilen işlemlerin yapıldığı bir piyasa türü olarak açıklanmaktadır. OTC borsaları da tıpkı Borsa İstanbul gibi hisse senetleri, tahviller, dövizler, türev ürünler ve diğer finansal enstrümanlar gibi çeşitli menkul kıymetlerin alım satımını sağlar. Özellikleri ise hemen aşağıda.

• İşlemler, organize bir borsanın dışında gerçekleşir. Alıcı ve satıcılar, doğrudan veya aracı kurumlar vasıtasıyla birbirleriyle işlem yapar.

• Düzenlemeler açısından daha esnek olabilir ki bu esneklik, daha küçük veya yeni şirketlerin halka arz edilmeden önce sermaye artırmalarına olanak tanır.

• Fiyatlar, piyasa katılımcıları arasında yapılan müzakerelerle belirlenir. Bu, fiyatların daha az şeffaf olabileceği ve piyasa dalgalanmalarına daha duyarlı olabileceği anlamına gelir.

• OTC piyasalarında işlem gören ürünler arasında hisse senetleri, tahviller, dövizler, opsiyonlar, vadeli işlemler, kripto paralar ve yapılandırılmış ürünler sayılabilir.

Kripto Borsası Nedir?

Borsa nedir ve türleri nelerdir, sorusunu yanıtlamaya çalıştığımız yazımıza, “Kripto borsası nedir?” ile son veriyoruz. Dijital veya kripto para birimlerinin alım satımının yapıldığı çevrim içi platformlar olan kripto borsaları; Bitcoin, Ethereum, Ripple gibi kripto paraların yanı sıra, çeşitli altcoin'lerin de ticaretinin yapılmasına olanak tanır. Yani kripto borsaları, kullanıcıların USD ve EUR gibi fiat para birimleri karşılığında kripto para satın almasına veya mevcut kripto paralarını fiat para birimlerine dönüştürmesine imkan verir. Ayrıca bu piyasada kullanıcılar, “crypto-to-crypto trading” olarak bilinen kripto para takası da yapabilir.

Kripto borsaları, merkezi borsalar (CEX) ve merkeziyetsiz borsalar (DEX) olmak üzere iki ana kategoriye ayrılır. Merkezi borsalar, kullanıcı fonlarını ve ticaret işlemlerini yöneten merkezi bir otoriteye sahipken merkeziyetsiz borsalar, akıllı sözleşmeler aracılığıyla işlemleri otomatikleştirir ve kullanıcıların kendi fonlarını kontrol etmelerine olanak tanır.

Kripto borsalarının temel özellikleri arasında ise yüksek likidite, geniş kripto para yelpazesi, gelişmiş ticaret araçları ve güvenlik önlemlerini saymak mümkün. Ancak unutma ki kripto borsalarında işlem yaparken volatilite, düzenleyici belirsizlikler ve güvenlik riskleri gibi faktörleri de göz önünde bulundurmak son derece önemlidir.

* Sadece bilgi amaçlıdır, banka açısından bir bağlayıcılığı yoktur.