Bilanço Nedir? Nasıl Hazırlanır?

Bilanço tanımını finans raporu olarak vermek mümkündür. Bu rapor, bir şirketin finansal durumunu belirtir. Belirli bir zamandaki varlıklarını (aktiflerini), borçlarını (pasiflerini) ve öz kaynaklarını gösterir. Bir tür denklik ilkesine dayanır. Varlıkların, borçların ve öz kaynakların toplamı birbirine eşit olmalıdır.

Söz konusu raporda varlık tarafı yani aktifler ikiye ayrılır. Dönen varlıklar kısa vadelidir. Nakitler, stoklar ve alacaklar dönen varlıklardır. Durulmuş varlıklar ise uzun vadelidir. Makineler, binalar ve patentler, durulmuş varlıklar arasında sıralanabilir. Borçlar da uzun ve kısa vadeli olmak üzere ikiye ayrılır. Ödemeler ve ticarî borçlar, kısa vadelidir. Nispeten büyük kredi veya borçlar ise uzun vadeli pasiflerdir. Öz kaynaklar ise şirketin sahip olduğu tüm varlık, sermaye, ortaklık payları, kârlar ve benzerî unsurlardır.

Tüm bu borçlar ve öz kaynaklar, varlıklara eşittir. Şirketin ne kadar varlığı olduğunu bu rapordan görmeniz mümkündür. Borçlar ve sahip olunan öz kaynaklar ise şirketin finansal sağlığını ve muhtemel geleceğini belirtir. Tüm bu belirtiler, raporun hazırlandığı zaman dilimi için geçerlidir.

Bilanço tablosu, resmî finansal rapordur. Genellikle bir çeyreği gösterir. Yıl sonu raporu olarak hazırlanması da mümkündür. Şirket kalemlerine göre bu tablonun büyüklüğü ve içerik hacmi değişkenlik gösterir. Ancak kendinize göre geliştirebileceğiniz standart bir tablo mevcuttur.

1. Genel (Standart) Bilanço: Aktifler ve pasifler olmak üzere iki bölümden oluşur. Şirketin genel finansal durumunu gösterir.
2. Konsolide Bilanço: Birden fazla şirkete ait finans raporunun birleştirilmesiyle oluşturulur. Ana şirketin yanı sıra bağlı kuruluşların finansal durumunu da gösterir.
3. Karşılaştırmalı Bilanço: İki veya daha fazla farklı döneme ait raporu karşılaştırarak hazırlanır.
4. Konsolide Karşılaştırmalı Bilanço: Hem farklı dönemlerin hem de ayrı şirketlerin raporlarını karşılaştırmak için hazırlanır.
5. Özel Amaçlı Bilançolar: Proforma bilanço, planlanan bir işlemin veya değişikliğin potansiyel etkilerini göstermek için hazırlanır. Varsayımsal rapordur. Birleşme ve devralma bilançosu ise şirketlerin bir araya gelmeleri veya el değiştirmeleri durumunda hazırlanır.
6. Bütçeyle Karşılaştırmalı Bilanço: Gerçekleşen finansal sonuçların önceden belirlenmiş bütçe hedefleriyle karşılaştırması amacıyla oluşturulur.

Bu rapor türleri, farklı ihtiyaçlara hizmet eder. Siz de kendi şirketinizin muhasebe gerekliliklerine yönelik farklı raporlar hazırlayabilirsiniz. Uygun birkaç rapor türünü seçerek finansal sağlığınız hakkında daha derin bilgiler edinebilirsiniz.

Bilanço kalemleri şirket türüne göre değişkenlik gösterebilir. Ancak rapora dâhil edilmesi gereken belirli kalemler vardır. Başlıca kalemleri aşağıdaki listede bulmanız mümkündür.

• Dönen varlıklar
• Duran varlıklar
• Kısa vadeli borçlar
• Uzun vadeli borçlar
• Öz kaynaklar
• Stoklar
• Alacaklar
• Amortismanlar
• Nakit ve nakit benzerleri

Yukarıda sayılanlar temel kalemlerdir. Şirketin büyüklüğüne, iş modeline ve faaliyet gösterdiği sektöre göre kalemler artabilir. Muhasebe standartlarına uygun olarak tüm kalemlerin raporda gösterilmesi gerekir.

Bilanço hesaplamak için öncelikle gelir tablosu, defterler, mali çizelgeler, varlık ve borç listeleri gibi gerekli tüm belgeleri toplayın. Aktifleri belirleyerek listeleyin. Ardından pasifler için de aynı işlemi uygulayın. Denklik ilkesini sağlayın. Raporunuzu muhasebe standartlarına uygun olarak formatlayın. Rapora son hâlini verin. İncelemesi için bir uzmana gönderin. Onaylanan raporu şirket yönetimine sunabilirsiniz.

Bilanço analizine tabloyu detaylıca inceleyerek başlayın. Finansal oranları hesaplayın. Likidite, kaldıraç ve karlılık oranları, bunlara dâhildir. Ardından kalemlerdeki trendleri ve değişiklikleri inceleyin. Geçmiş dönemlere ait raporlarla karşılaştırın. Karşılaştırmayı aynı sektördeki ve benzer ölçekteki şirketlerin raporlarıyla da gerçekleştirin. Şirketinizin risklerini ve güçlü yönlerini belirleyin. Uzman görüşlerini ve raporları inceleyin. Elde ettiğiniz sonuçlar ışığında şirketinizin geleceği hakkında stratejik kararlar alın. Riskleri azaltıp güçlü yanları ortaya çıkaracak adımlar bularak analizi tamamlayabilirsiniz.

Bilanço örneği için aşağıdaki tabloyu inceleyebilirsiniz. Tablonun satırlarını kalemlerinize göre artırıp azaltabilir ve boş sütunlara ilgili rakamları yazarak raporunuzu tamamlayabilirsiniz.

Bu tablo yardımıyla rahatlıkla finans raporunuzu çıkarabilirsiniz. Finansal sağlığınızı artırmak için yapacağınız işlemlerde Burgan Bank’a güvenebilirsiniz. ON Mobil’i indirerek yerinizden kalkmadan güvenli ve kolay işlem yapmanın konforunu yaşarsınız.

* Sadece bilgi amaçlıdır, banka açısından bir bağlayıcılığı yoktur.