50/30/20 Kuralı Nedir? Bütçe Yönetiminde Ne İşe Yarar?

Harvard Hukuk Fakültesi Profesörü Elizabeth Warren tarafından geliştirilen bir yöntem olan 50/30/20 kuralı nedir? Warren'ın, insanların bütçe yönetimini gelirlerini üç farklı yüzdeye bölerek harcamalarını doğru şekilde ayarlamalarını sağladığı kuraldır. Kuralın çalışma sistemi şu şekildedir; gelirin %50'si sabit giderler denilen ihtiyaçlara, %30'u bilinçli bir şekilde oluşturulan istekler listesine, %20'si hedef konulan birikimler için tasarrufa ayrılmaktadır.

Örneğin aylık gelir 5000 TL ise bunun %50 kısmı yani 2500 TL'si sabit giderler için harcanacaktır. Ev kirası, fatura, mutfak için. %30'u yani 1500 TL'si istekler için harcanacaktır. Tatile gitmek, ev dekorasyonu yapmak ya da teknolojik ürünler almak gibi. Kalan %20'lik dilim ise geleceğe yönelik tasarruf amaçlı birikimler için kenara konulacaktır. Ev ya da araba alma amaçlı, bireysel emeklilik düşüncesi veya evlilik için. Bu şekilde aylık gelir 50/30/20 kuralı sayesinde doğru yüzdelerle doğru yerlere harcanmaktadır. Peki, bunun bütçeye faydası nedir?

Herkes gelirinin tamamını keyfi harcamalarda kullanmak, hobileri ile rahatlıkla ilgilenebilmek, etkinliklere katılıp dünyayı gezmek isteyebilir. Aynı zamanda evinde hiçbir sorun olmadan oturmak, aile geçimini sağlamak, çocuklarına güzel ve kaliteli eğitim imkânını sunmak isteyebilir. Ancak bunların hepsi doğru bütçe idaresi sağlamak ile mümkün olabilmektedir. Burada da devreye 50/30/20 kuralı devreye girmektedir. 50/30/20 kuralı ve bütçe yönetiminde faydası bir kez öğrenildiğinde tasarruf yapıp bütçe yönetimini sağlamak mümkündür.

50/30/20 kuralının bütçeye faydası elbette gereksiz harcamalardan kaçınmayı sağlayarak para idaresinin sağlanması, geleceğe yönelik birikim yapılabilmesi ve ev idaresi sağlanırken aynı zamanda da keyfi yaşam düşüncesinden uzak durmamaktır. Gelir ve gider tabloları hazırlamak, sürekli hesap yapmak, faturaları öderken bir yandan gitmek istenilen tatilleri düşünmek zor gelebilmektedir. Bu nedenle 50/30/20 kuralı bütçe yönetimini kafa karıştırmadan, aile üyelerini memnun ederek, sabit giderler arasında sıkışmadan idare etmeyi sağlamaktadır.

Aylık belli bir geliriniz var, ödenmesi gereken faturalar, zaruri harcamalar ve elbette keyfi istekler de var, fakat içinden çıkması zor bir tablo size bakıyor. 50/30/20 kuralını duydunuz ve işleme sokmak istiyorsunuz ancak 50/30/20 kuralı nasıl uygulanır bir fikriniz yok. Son derece basit olan bu işlemi belli adımları takip ederek hayata geçirmek ve hayalleri gerçeğe dönüştürmek mümkündür.

İlk adım aylık gelirin net olarak belirlenmesidir. Aylık gelirin belirlenmesiyle izlenecek yol da ona göre çizilecektir. İster sabit gelirli bir çalışan olsun ister kendi işinin patronu ele geçen her ayki net gelir belli olmalı. Ardından ihtiyaç listesi oluşturulmalıdır. Okul, ulaşım, kira, fatura, sağlık, kart borcu gibi her ay sabit ödemeler yazılmalı ve ona göre %50'lik pay ayrılmalıdır.

Üçüncü olarak adım tatil, hobi, giyim, teknoloji harcamaları gibi keyfi isteklerin listesi çıkarılmalı ve %30'luk pay ona göre ayrılmalıdır. Son olarak ise geleceğe yönelik hayaller, fikirler belirlenmeli, ev almak gibi, evlenmek veya araba almak gibi, sonra da %20'lik kısım da ona göre ayrılmalıdır. Son kısım için ON Dijital uygulaması üzerinden tasarruf için birikim hesabı açtırmak mantıklı olacaktır. Hesabı sık sık kontrol etmek zaman içerisinde gelir ve giderlere göre, anlık isteklere ya da değişen gelecek hayallerine göre düzenlemeyi gerektirebilmektedir. Bu kuralı uygularken önemli olan hangi harcamanın daha acil, zaruri olduğuna, hangi harcamanın gelecek için birikim hesabına yatırılması gerektiğine karar vermektir. Yeni bir bilgisayar veya tatile gitmek için kullanılan ihtiyaç kredisi ayrı, sağlık harcamaları ayrıdır. Bireysel emeklilik için para biriktirmek ayrı, bir motosiklet için para biriktirmek ayrıdır. Mühim olan gelir gider dengesini ve sabit giderlerle keyfi giderler dengesini ayarlayabilmektir.

* Sadece bilgi amaçlıdır, banka açısından bir bağlayıcılığı yoktur.